Czym jest ocena ryzyka zawodowego?

Ty, jako pracodawca, jesteś zmuszony do informowania personelu o ryzykach, jakie mogą wystąpić w pracy. O tym, że twój pracownik został przeszkolony i zna wszelkie zagrożenia, powinna dowodzić dokumentacja ocena ryzyka zawodowego (art. 226 Kodeks Pracy oraz par. 39a 8 ust. 1 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki społecznej w sprawie ogólnych przepisów BHP).

Czym jest ocena ryzyka zawodowego?

W każdym rodzaju wykonywanej pracy może dojść do niepożądanych zdarzeń, które mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie pracowników. Te zagrożenia w pracy to inaczej ryzyko zawodowe. W celu eliminacji bądź minimalizacji tych zagrożeń powinieneś zbadać dane stanowisko pracy pod kątem czynników, które mogą być przyczyną urazu i zabezpieczyć je w odpowiednie środki ochrony. Właśnie to jest głównym celem oceny ryzyka zawodowego.

Każdy pracownik powinien regularnie przechodzić szkolenia. Regularność jest bardzo ważna, w szczególności, gdy pracownik zmienia stanowisko, doszło do wypadku, bądź ukazały się nowe czynniki, które mogą szkodzić. Analiza ryzyka zawodowego powinna obejmować:

• ocenę występujących na danym stanowisku czynników szkodliwych;
• ocenę zdarzeń potencjalnie wypadkowych;
• ocenę stanu BHP na stanowisku pracy i w całym zakładzie pracy;
• ocenę czynników uciążliwych;
• ergonomię stanowiska pracy.

Dodatkowo sam proces oceny powinien być przeprowadzony w kilku, następujących po sobie krokach. Są one następujące:

1. charakterystyka danego stanowiska pracy;
2. identyfikacja zagrożeń mogących wystąpić;
3. szacowanie ryzyka;
4. ocena ryzyka;
5. ograniczenie ryzyka między innymi poprzez poprawę warunków pracy.

Proces oceny powinien być przeprowadzony przez zespół przez ciebie powołany. W skład tego zespołu wchodzisz ty, jako pracodawca, wyznaczeni przez ciebie pracownicy lub eksperci spoza zakładu.

Metody oceny ryzyka zawodowego

Do oceny danego ryzyka zawodowego zostało stworzonych mnóstwo metod. Polskie prawo pracy nie narzuca obowiązku korzystania z tej jednej jedynej, wszystko zależy od twoich preferencji.

Do najczęściej stosowanych metod oceny ryzyka zawodowego należy zaliczyć:

• graf ryzyka- parametry przedstawione są za pomocą grafu;
• Metoda według Polskiej Normy PN-N-18002:2011, która opiera się na dwóch parametrach: prawdopodobieństwa oraz ciężkości następstw;
• JSA (job safety analysis), czyli analiza bezpieczeństwa pracy. Sama ocena polega na oszacowaniu parametrów konsekwencji i prawdopodobieństwa;
• PHA (preliminary hazard analysis), metoda wstępnej analizy zagrożeń. Opiera się na dwóch parametrach: prawdopodobieństwa, z jakim mogą szkody wystąpić oraz stopnia szkód, jakie mogą być po zdarzeniu;
• Pięć kroków (five steps)- ryzyko zawodowe oblicza się na podstawie wzoru: R=P (prawdopodobieństwo zdarzenia wypadkowego)x F (ekspozycja) x S (wielkość skutków) x I (liczba narażonych);
• Risk Score - ryzyko określa się za pomocą wzoru: R=S (skutki zdarzenia) x E (ekspozycja na zagrożenie) x P (prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia).

Wybierając jedną z powyższych metod, otrzymasz odpowiednią ocenę ryzyka i za pomocą odpowiednich wartości, będziesz w stanie określić czy ryzyko jest akceptowalne czy też nie.

Co powinna zawierać dokumentacja ryzyka zawodowego?

Wyniki procesu oceny muszą być udokumentowane oraz przedstawione pracownikom, którzy potwierdzają podpisem o zapoznaniu się z nimi. Dokumenty te powinny składać się z:

• charakterystyki ocenianego stanowiska pracy;
• zagrożeń mogących wystąpić na danym stanowisku i źródeł ich powstania;
• informacji, jakie środki należy zastosować na danym stanowisku, aby wyeliminować zagrożenia;
• oszacowanych poziomów ryzyka zawodowego;
• skutków powstania zagrożenia w pracy;
• kryteriów akceptacji ryzyka;
• sposobów postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia;
• dodatkowych wniosków.

Jeżeli w twojej firmie regularnie przeprowadzana jest ocena ryzyka, to zmniejszasz poziom wypadków oraz drobnych zdarzeń, a co za tym idzie, oszczędzasz na potencjalnym odszkodowaniu lub konieczności zatrudnienia nowego pracownika.