Specjaliści - ocena ryzyka zawodowego metodą wg. Polskiej Normy PN-N-18002

Wypadki zdarzają się wszędzie, również w pracy. Ryzyko wystąpienia niepożądanych zdarzeń może dotknąć nie tylko pracowników fizycznych czy produkcyjnych, ale również pracowników administracyjno- biurowych oraz pracowników na wyższych stanowiskach. Ty, jako pracodawca zobowiązany jesteś do tego, aby zagrożenia w pracy zminimalizować lub całkowicie wyeliminować. Pierwszym i obowiązkowym krokiem jest przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego dla każdego stanowiska. Powinność ta została nałożona przez przepisy Kodeksu Pracy (dział X), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpiecznej i higienicznej pracy oraz dyrektywy 89/391/EWG. W dalszej części tekstu dowiesz się, jaka jest istota oceny ryzyka oraz o sposobach eliminacji zagrożeń.

Istota oceny ryzyka zawodowego

Przed określeniem czym jest ocena ryzyka, należy zdefiniować pojęcie ryzyka. Według Polskiej Normy PN-N-18001 ryzyko jest to “wystąpienie niepożądanych zdarzeń, związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy”. Analitycznie ocena ryzyka to proces, który polega na systematycznym badaniu środowiska pracy w celu zidentyfikowania wszelkich zagrożeń mogących powodować uraz i pogorszenie stanu zdrowia oraz określenie środków, które wyeliminują lub ograniczają zagrożenia w pracy.

Przystępując do przeprowadzenia oceny ryzyka, musisz poddać dane stanowisko kompleksowej analizie. A w niej powinieneś zawrzeć:

ocenę czynników szkodliwych występujących na danym stanowisku;
ocenę zdarzeń potencjalnie wypadkowych;
ocenę stanu BHP na stanowisku pracy i w zakładzie;
ocenę czynników uciążliwych;
ergonomię stanowiska pracy.

Pamiętaj, że ocena ryzyka zawodowego ma na celu poprawę bezpieczeństwa pracy na danym stanowisku. Sam proces oceny powinien być przeprowadzony starannie i powinien obejmować kolejno:

zebranie niezbędnych informacji potrzebnych do przeprowadzenia oceny (np. charakterystyka stanowiska pracy, akty prawne, rejestr wypadków, dokumentacja eksploatacyjno- techniczna maszyn i urządzeń);
identyfikację wszystkich zagrożeń na danym stanowisku pracy, a w tym określenie czynników szkodliwych i niebezpiecznych oraz ich wartości, określenie częstotliwości i czasu ekspozycji pracownika na zagrożenie oraz określenie liczby osób na danym stanowisku;
oszacowanie ryzyka zawodowego dla danego stanowiska oraz ustalenie prawdopodobieństwa wystąpienia danego zagrożenia i jego następstw;
wyznaczenie dopuszczalności danego zagrożenia;
wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonej oceny oraz wprowadzenie działań korygujących lub zapobiegawczych;
zapoznanie pracowników z wynikami oceny.

Pamiętaj, że aby ocena była przeprowadzona w sposób rzetelny, w składzie twojego zespołu powinna znaleźć się osoba, która zna zasady oceny, posiada wiedzę niezbędną do identyfikacji zagrożeń oraz potrafi ocenić ich szkodliwość.

Przeprowadzoną ocenę musisz udokumentować oraz na bieżąco je aktualizować w przypadku, gdy wystąpią następujące ku temu przesłanki:

stworzenie nowego stanowiska pracy;
zmiany technologiczne i organizacyjne na danym stanowisku;
zmiany dotychczasowych wymagań na ocenianych stanowiskach;
zmiany w dotychczas stosowanych środkach ochrony indywidualnej.

Identyfikacja zagrożeń i sposoby ich eliminacji występujących na stanowiskach specjalistycznych

Jak już zostało wcześniej wspomniane, również na wyższych stanowiskach oraz dla specjalistów powinna być przeprowadzona ocena. Mimo iż charakter oraz stopień zagrożeń różni się od zagrożeń, które mogą dotknąć pracowników fizycznych, to jednakże istnieją i nie możesz ich bagatelizować. Zatrudniając specjalistów, musisz uświadomić sobie, że do najczęściej występujących niepożądanych zdarzeń należą:

upadek na tym samym poziomie- brak należytej uwagi, potknięcie się oraz poślizgnięcie może prowadzić do stłuczeń, złamań, a nawet (gdy uderzenie jest mocne) do wstrząsu mózgu. Aby uchronić pracowników przed tym zagrożeniem, należy dbać o porządek w miejscu pracy, zapewnić swobodne przejście oraz stosować odpowiednie znaki ostrzegające, gdy np. podłoga jest mokra;
stres- presja czasu, ważność podejmowanych decyzji oraz zarządzanie grupą ludzi wiąże się z dużą odpowiedzialnością i może prowadzić do bezsenności, nerwobóli, problemów żołądkowych. Środkami minimalizującymi to zagrożenie mogą być różnego rodzaju szkolenia (np. związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi), wsparcie psychologa, czy też dofinansowanie wypoczynku;
porażenie prądem- niesprawne urządzenie bądź uszkodzony przewód może doprowadzić do utraty przytomności, skurczy mięśni i oparzeń. Aby ryzyko to zminimalizować, przed podjęciem pracy pracownik powinien sprawdzić, czy urządzenie nie jest uszkodzone i w razie stwierdzenia nieprawidłowości powinien wezwać osobę uprawnioną do naprawy.

Jednakże jest to tylko część zagrożeń, jakie mogą wystąpić na wspomnianych stanowiskach. Jako pracodawca jesteś zobowiązany do przeprowadzenia analizy wszystkich potencjalnych zagrożeń w danym środowisku pracy.