Znaki przeciwpożarowe - podstawowe informacje
Zapewnienie odpowiedniego bezpieczeństwa pożarowego w zakładzie pracy, w obiektach zbiorowego zamieszkania (np. hotelu, pensjonatu, sanatorium) oraz w obiektach użyteczności publicznej (np. kina, teatry, szpitale) należy nie tylko do właściciela budynku, ale również do jego użytkowników oraz zarządców.
We wspomnianych obiektach muszą znaleźć się odpowiednie środki gaśnicze, wyznaczone powinny być również drogi ewakuacyjne, a przede wszystkim muszą być odpowiednio oznakowane znakami ochrony przeciwpożarowej. A czym są te znaki oraz dlaczego one są one tak ważne? Dowiesz się z tego tekstu.
Co to są znaki pożarowe?
Znaki pożarowe, inaczej zwane również jako znaki ochrony przeciwpożarowej, są to niezbędne elementy do oznakowania budynku zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej oraz zakładów pracy. Mają one na celu zapewnienie bezpieczeństwa przebywających w danym obiekcie osób, poprzez wskazanie im drogi ewakuacji oraz oznaczenie miejsca usytuowania niezbędnych w akcji ratowniczej środków gaśniczych lub miejsc, które są istotne podczas takich akcji (np. miejsce usytuowania głównego zaworu instalacji gazowej).
Podstawa prawna dotycząca znaków ochrony przeciwpożarowej
Kwestie dotyczące ochrony przeciwpożarowej regulują liczne przepisy prawne, jednakże najważniejszym aktem prawnym jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
Kwestie dotyczące wyglądu znaków bezpieczeństwa pożarowego reguluje norma:
PN-N-01256-1:1992 (PN-92/N-01256/01). Jednakże należy pamiętać, że powinny one być również zgodne z ISO 7010.
Rodzaje znaków ochrony przeciwpożarowej
Znaki ochrony ppoż. należą do jednych z najważniejszych znaków BHP, ponieważ ułatwiają akcję ratunkową podczas pożaru. Znaki te dzieli się na trzy rodzaje:
-
znaki ochrony przeciwpożarowej- przykładem takiego znaku jest np. „hydrant zewnętrzny” czy też „gaśnica”;
-
techniczne środki przeciwpożarowe- zwane również znakami strażackimi, które wskazują umiejscowienie ważnych dla akcji ratunkowych punktów, np. urządzeń oraz sprzętu gaśniczego. Przykładem tego typu znaków jest „uruchamianie klap dymowych”, „miejsce uruchamiania sprzętu gaśniczego”, czy też „system oddymiania grawitacyjnego”;
-
znaki ochrony przeciwpożarowej- uzupełniające- powinny być stosowane tam, gdzie konieczne jest uzupełnienie podstawowych znaków o dodatkowe informacje. Informują one m.in. o kierunku do ważnych miejsc. Przykładem tego rodzaju znaków jest np. „punkt czerpania wody dla celów ppoż.”, „Brama pożarowa, parkowanie zabronione, klucze w portierni”, czy też „do głównego wyłącznika prądu”.
Każdy ze wspomnianych znaków ppoż. jest niezbędne w tworzeniu odpowiedniej ochrony przeciwpożarowej danego obiektu.
Wygląd znaków przeciwpożarowych
Wygląd znaków bezpieczeństwa pożarowego nie może być przypadkowy. Jego wielkość, kształt, kolor, a nawet rodzaj czcionki „narzucone” zostało przez odpowiednie przepisy. Ma to na celu zachowanie ich czytelności i jasności.
Według odpowiednich przepisów znaki te:
-
powinny być kwadratowe lub prostokątne, jednakże czasami można spotkać znaki okrągłe, jednakże stosuje się je bardzo rzadko
-
zastosowana powinna być czcionka Helvetica Medium lub Univers 65, natomiast grubość czcionki nie może przekraczać 1/10 wysokości litery
-
tło znaku musi być koloru czerwonego, jednakże w niektórych przypadkach można zastosować kolor zielony lub żółty. Sam znak natomiast może mieć barwę albo białą, albo czarną
-
jeżeli znaki powleczone są farbą fluorescencyjną, to przybierają odcień tej farby
-
wielkość znaków powinna być następująca: znaki kwadratowe mogą być w następujących rozmiarach 10 × 10 cm, 15 × 15 cm, 20 × 20 cm, 25 × 25 cm, 35 × 35 cm lub 50 × 50 cm, natomiast w przypadku znaków prostokątnych bok krótszy może mieć długość: 10 cm, 15 cm, 20 cm, 25 cm, 35 cm, natomiast jego dłuższy bok powinien być dwukrotnie dłuższy od boku krótszego
-
istnieje możliwość odstąpienia od tych wyżej wymienionych wymiarów, jednakże różnica nie może być większa niż 5 mm.
Dobierając znaki do określonego budynku pamiętaj, aby spełniały one powyższe wymagania. W innym przypadku nie spełnisz niezbędnych wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej obiektu.
Czy wiesz, że…za brak znaków przeciwpożarowych w obiektach objętych obowiązkiem odpowiedniej ochrony przeciwpożarowej grożą kary w postaci mandatów? Brak oznaczeń przeciwpożarowych to naruszenie obowiązku ochrony ppoż., w związku z tym właścicielowi obiektu lub jego użytkownikowi może grozić mandat w wysokości 500 zł. Wysokość kary uwzględniona została w kodeksie wykroczeń. Należy również dodać, że kara ta może dotyczyć tylko jednego uchybienia, jeżeli jest ich więcej, to kwota ta będzie adekwatnie większa. Co więcej, prawo do nakładania kar w postaci mandatu mają również funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej, którzy podczas rutynowych kontroli stwierdzili nieprawidłowości.
Kryteria rozmieszczania znaków ochrony przeciwpożarowej
Same znaki nie usprawnią akcji gaśniczej, jeżeli są nieodpowiednio rozmieszczone, wręcz przeciwnie, mogą tę akcję utrudnić. Dlatego przy ich zawieszaniu trzeba brać pod uwagę szereg zasad i procedur. Najważniejszą zasadą jest przede wszystkim to, aby były one widoczne.
Znakami ochrony przeciwpożarowej powinny być oznakowane takie miejsca, jak:
-
drogi ewakuacyjne i pomieszczenia, w których wymagane jest zastosowanie dwóch wyjść ewakuacyjnych. Należy umieścić je tak, aby w szybki i jasny sposób dostarczyły niezbędnych informacji,
-
punkty usytuowania gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych. Ma to na celu wskazanie w jak najkrótszym czasie odpowiedniego środka gaśniczego,
-
usytuowanie elementów, które sterują urządzeniami przeciwpożarowymi,
-
punkty, w których znajdują się wyłączniki prądu, kurki głównych instalacji gazowych oraz innych materiałów niebezpiecznych pożarowo,
-
zaklasyfikowane, jako strefy zagrożenia wybuchem,
-
drzwi dla straży pożarnej,
-
przeciwpożarowe zbiorniki wodne, zbiorniki technologiczne stanowiące uzupełniające źródło wody do celów przeciwpożarowych, stanowiska czerpania wody, punkty poboru wody,
-
pomieszczenia, w których znajdują się drabiny ewakuacyjne, rękawy ratownicze, pojemniki z maskami, miejsce lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych, czy też oznaczenie miejsc ewakuacyjnych.
W czasie pożaru każda sekunda jest ważna, dlatego odpowiednie oznakowanie kluczowych miejsc jest niezwykle ważne.
Korzyści z prawidłowego oznakowania przeciwpożarowego obiektów
Dla właścicieli/ użytkowników obiektów
Bezpieczeństwo pożarowe to szereg korzyści nie tylko dla osób znajdujących się w danym obiekcie, ale przede wszystkim dla właścicieli tych budynków. Po pierwsze, dlatego, bo ewakuacja podczas pożaru jest sprawniejsza, dzięki czemu zmniejsza się liczba poszkodowanych, a czasami nawet i ofiar śmiertelnych. Właściciel może zaoszczędzić na kosztach związanych z koniecznością wypłaty odszkodowań oraz ewentualnych procesów sądowych. Po drugie, spełniony jest wymóg prawny, a rutynowe kontrole przechodzą łagodnie i bez problemu. Po trzecie, straty materialne są mniejsze. Wiedza odnośnie tego, gdzie dany środek gaśniczy się znajduje, sprawia, że akcja gaśnicza rozpoczyna się praktycznie od razu.
Dla osób przebywających w danym obiekcie
Niepodważalną i najważniejszą korzyścią prawidłowego oznakowania ppoż. dla osób, które przebywają w danym budynku, jest zdrowie i życie. Dzięki tym znakom osoba ta doskonale wie, gdzie ma się udać, aby uchronić się przed ogniem. Uniwersalizm znaków sprawia, że są one zrozumiałe również dla osób z zagranicy. Dlatego też normy unijne „wypychają” te polskie. Dobierając znaki ppoż. zgodnie z normami oraz rozmieszczając je odpowiednio zwiększy się poziom bezpieczeństwa w budynku, a dzięki temu ludzie w nim przebywający będą czuć się komfortowo.
Podsumowanie
Znaki ochrony przeciwpożarowej powinny być czytelne, łatwe do zrozumienia oraz spełniające nie tylko normy polskie, ale również unijne. Ułatwiają one wydostanie się z obiektu objętego pożarem oraz szybkie rozpoczęcie akcji gaśniczej. Odpowiednie znaki znajdziecie w specjalistycznym sklepie BHP.
