Jak rozmieścić znaki ewakuacyjne i przeciwpożarowe w budynku?
Zakup znaków to dopiero pierwszy krok. Wybór odpowiedniego rozmiaru i rozmieszczenie ich w obiekcie zgodnie z zasadami to kolejna rzecz, jaką musisz zrobić aby zapewnić bezpieczeństwo. Nie wiesz jak się do tego zabrać? Służymy pomocą.
Dlaczego rozmieszczenie znaków jest takie istotne?
Może właśnie się zastanawiasz co to za różnica jaki wybierzesz znak i gdzie go powiesisz. Odpowiedź jest prosta - ma to ogromny wpływ nie tylko na ogólne bezpieczeństwo, ale także na czas ewakuacji. Aby ewakuacja przebiegła szybko, sprawnie i bez problemów droga ewakuacyjna musi być dobrze widoczna, a więc oznaczona w prawidłowy sposób. W przypadku nagłych sytuacji czas ucieczki jest bardzo ważny. Określenie, że to kwestia życia i śmierci nie byłoby przesadą. Posłużmy się przykładem. W miejscu, w którym pracujesz wybucha pożar. Ty i inni pracownicy raczej dobrze znacie budynek i wiecie gdzie się kierować. Przynajmniej powinniście, zgodnie z przeprowadzonym szkoleniem BHP. A co z osobami, które przebywają tam gościnnie lub co gorsza pierwszy raz? Bez odpowiedniego oznaczenia mogą się łatwo pogubić. Zanim trafią do wyjścia ewakuacyjnego może coś im się stać. A to byłoby kompletne przeciwieństwo tego, jakie zadanie ma pełnić prawidłowy plan ewakuacyjny. Znaki ewakuacyjne muszą być dobrze widoczne o każdej porze dnia i wskazywać drogę ewakuacji w jasny i zrozumiały sposób.
Oprócz znaków należy również powiesić w widocznym miejscu wykaz telefonów alarmowych, instrukcję przeciwpożarową postępowania na wypadek pożaru oraz plany ewakuacyjne. Trzeba wykonać je tak, aby były jak najbardziej czytelne pod względem technicznym - zachować odpowiedni kontrast ciemnego pisma na jasnym tle, wprowadzić wysokość pisma nie mniejszą od 0,5 cm i zastosować pomniejszone rysunki znaków bezpieczeństwa.
Znaki ewakuacyjne
Znaki ewakuacyjne służą do oznaczania między innymi:
- wyjść i dróg ewakuacyjnych, czyli całego odcinka drogi poziomej i pionowej do przebycia z dowolnego punktu budynku do wyjścia końcowego do wyznaczonej strefy pożarowej lub na przestrzeń otwartą
- pomieszczeń, które wymagają minimum dwóch wyjść ewakuacyjnych
- miejsc zbiórek do ewakuacji
- lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych
- sprzętu ewakuacyjnego (na przykład drabiny).
Ten rodzaj znaków ma jasno określony cel, czyli umożliwienie wszystkich osobom przebywającym w danym obiekcie szybkiej i bezpiecznej ewakuacji. Zależnie od przyjętej koncepcji ma pomóc wydostać się na zewnątrz albo do wcześniej ustalonej bezpiecznej strefy pożarowej. Plan ewakuacji powinien więc być, w miarę możliwości, jak najprostszy, czytelny i logiczny. Tak, aby każda osoba mogła go odczytać i natychmiast wiedzieć gdzie ma się kierować.
Znaki przeciwpożarowe
Znaki przeciwpożarowe są równie ważne. Musisz nimi oznaczyć:
- miejsca, gdzie znajdują się urządzenia przeciwpożarowe (gaśnica, hydrant wewnętrzny, koc gaśniczy, aplikator mgły wodnej i inne)
- przeciwpożarowe wyłączniki prądu
- główne zawory gazu
- pomieszczenia, które posiadają wewnątrz materiały niebezpieczne pożarowo.
System oświetlenia i oznakowania dróg ewakuacyjnych
To, jaki system oświetlenia i oznakowania wybierzemy, powinno być dobrane indywidualnie i być zależne od kilku czynników. Po pierwsze - w jakim obiekcie przebywa droga ewakuacyjna (zwróć uwagę na jego rodzaj), po drugie ile potencjalnych osób w nim przebywa, a po trzecie jaki jest stopień niebezpieczeństwa.
Podstawowy system powinien składać się z wysoko umieszczonego zarówno oświetlenia ewakuacyjnego, jak i znaków ewakuacyjnych. System może zostać uzupełniony nisko umieszczonymi znakami ewakuacyjnymi, gdy jest taka potrzeba. Może się tak zdarzyć, jeśli istnieje możliwość dużego zadymienia wewnątrz obiektu. Co jeśli zastosowanie wysoko umieszczonych znaków i oświetlenia nie jest możliwe? Rozwiązanie jest proste - możemy zamienić je tylko na nisko umieszczone oświetlenie ewakuacyjne i nisko umieszczone znaki. Trzeba przy tym pamiętać, że nisko umieszczone oświetlenie nie powinno być umieszczone wyżej niż 40 cm od podłogi. Jeśli wcale nie mamy oświetlenia, które wskazuje drogę ewakuacyjną (czyli mamy tylko podstawowe oświetlenie), musimy zastosować dodatkowe oznakowanie.
Znaki fotoluminescencyjne
Znaki świecące muszą być umieszczone odpowiednio do źródła światła w taki sposób, aby w wystarczającym czasie zapewnić im niezbędną energię. Jeśli jest taka możliwość naklej lub przymocuj znak dość blisko i naprzeciwko źródeł światła (dziennego lub podstawowego elektrycznego). Powinieneś jednak pamiętać o jednej rzeczy, a mianowicie o unikaniu rozmieszczania znaków pod oświetleniem bocznym.
Znaki podświetlane
Sprawa wygląda nieco inaczej w miejscach, które nie są odpowiednio oświetlone ani światem dziennym ani sztucznym przez dłuższy okres czasu. W niesprzyjających warunkach materiały fotoluminescencyjne nie mają szans na wystarczające naładowanie. Co należy zrobić w takiej sytuacji? Konieczne będzie zastosowanie podświetlanych znaków. Mogłeś zauważyć ten rodzaj oznaczeń ewakuacyjnych w salach kinowych i teatralnych, w których podczas seansu panuje ciemność lub półmrok. Optymalnym rozwiązaniem będzie zastosowanie podświetlanych znaków w sali kinowej, a w korytarzach budynku przymocowanie znaków w wersji świecącej.
Jak wybrać wielkość znaków?
Wymiary znaku również mają bardzo duże znaczenie. Wielkość musi być dostosowana do odległości, z jakiej powinno się go zobaczyć. Jeśli znajdujemy się daleko, a znak jest niewielkich wymiarów, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że będzie dla nas nieczytelny. W takiej sytuacji mogą pojawić się wątpliwości czy idziemy w dobrym kierunku. A takich wątpliwości być nie powinno. Zasada jest prosta - z każdego miejsca, w którym może się pojawić ewentualna wątpliwość co do kierunku ewakuacji, powinien być widoczny znak ewakuacyjny.
Wielkość znaku można obliczyć za pomocą prostego wzoru: h = D / Z. Przy czym h oznacza mniejszy wymiar znaku, D maksymalną odległość, z jakiej znak jest czytelny, a Z jest współczynnikiem odległości (dla znaków oświetlonych od strony powierzchni czołowej Z=100, natomiast dla znaków oświetlonych od tyłu światłem przechodzącym Z=200).
Na jakiej wysokości umieścić znaki ewakuacyjne?
Wysokość znaków ewakuacyjnych musi być dostosowana do odległości, z jakiej mają być one czytelne, a także do sposobu ich oświetlania. Znaki ewakuacyjne powinny być doskonale widoczne dla każdej osoby. Z tej racji nie mogą być powieszone ani za nisko ani za wysoko. Najlepszym rozwiązaniem będzie tak zwana średnia wysokość normalnej linii środkowej widzenia, czyli przynajmniej 150-160 cm od podłoża. Jednak czasem sprawy nieco się komplikują. Może wystąpić ewentualne przesunięcie w stosunku do wspomnianej normalnej linii środkowej widzenia. Jeśli jest to zmiana o przynajmniej 5 stopni w odniesieniu do miejsca przewidywanego dostrzeżenia znaku należy obliczyć i proporcjonalnie zwiększyć jego rozmiar. Natomiast w przypadku znaków wieszanych nad drogą ewakuacyjną wysokość będzie znacznie większa - musi wynosić przynajmniej 200 cm od podłogi.
Dodatkowe oznakowanie w budynku
Oprócz podstawowego kompletu znaków ewakuacyjnych możesz także zastosować pasy z materiału fotoluminescencyjnego (czyli świecącego w ciemności). Takie dodatkowe oznakowanie ma za zadanie ułatwić przebieg drogi ewakuacyjnej, w trakcie której mogą pojawić się pewne problemy. Świecące pasy mogą być pomocne w celu rozpoznania, w którym miejscu są drzwi i klamki, schody, stopnie, zwężenia korytarza czy też inne przeszkody. W przypadku wątpliwości linia ciągła wskaże wyznaczoną drogę w bardzo łatwy, intuicyjny sposób. Mogą zostać umieszczone bezpośrednio na podłodze albo na ścianach bocznych korytarzy. I tutaj pojawia się następujące pytanie - jak szeroki powinien być taki pas?
Szerokość pasów powinno obliczać się za pomocą następującego wzoru: szerokość minimalna pasów (cm) = szerokość korytarza (cm) x 0,02
Pasy z materiału fotoluminescencyjnego muszą mieć conajmniej 5 cm szerokości, ale najlepiej gdyby ich szerokość wynosiła od 10 do 15 cm. W ten sposób będą bardziej zauważalne z daleka. Rozmieszczenie też jest bardzo istotne - powinny biec wzdłuż miejsca zetknięcia stopnia i ściany. Czy wiedziałeś, że masz też do wyboru inną opcję? Możesz oznaczyć drogę ewakuacyjną za pomocą strzałek na podłodze, które równie skutecznie wskażą określony kierunek ewakuacji.
Jak odpowiednio oznaczyć schody?
A co w przypadku schodów? Boczne oznakowania schodów, które umieszcza się na powierzchni ścian również powinny mieć szerokość minimum 5 cm. Dodatkowo oznacz krawędzie stopni schodów paskiem o szerokości nie mniejszej od 1 cm. Możesz także wyróżnić poręcze schodów, aby jeszcze bardziej zwiększyć bezpieczeństwo w obiekcie.
Inne przeszkody występujące na drodze ewakuacyjnej, takie jak kolumny, obniżenie stropu czy też maszyny utrudniające przejście należy oznaczyć specjalną taśmą w żółto-czarne ukośne pasy. Dzięki odblaskowej, zwracającej na siebie uwagę taśmie osoby przebywające na terenie obiektu zachowają szczególną ostrożność. Pozwala to na uniknięcie potknięć, upadków czy też uderzeń, które mogą dodatkowo spowolnić czas przebiegu ewakuacji. Nie wolno dopuścić do tak niebezpiecznej sytuacji, która w krótkim czasie może znacząco wpłynąć na stan zdrowia poszkodowanego.
Bezpieczeństwo w obiekcie - podsumowanie
Wiesz już jakich zasad się trzymać tak, aby zapewnić bezpieczeństwo wszystkim osobom przebywającym w obiekcie. Teraz musisz je wprowadzić w życie. Wyposaż się w odpowiedniej wielkości znaki ewakuacyjne i przeciwpożarowe, a także w taśmy wykonane z materiału fotoluminescencyjnego. Następnie umieść je wszędzie tam, gdzie jest to wymagane. Poświęć temu swój czas i uwagę, a ewentualny przebieg ewakuacji pójdzie gładko i bezproblemowo. Nie warto ignorować tematu bezpieczeństwa w budynku - od tego zależy czyjeś zdrowie, a w niektórych przypadkach nawet życie.
